Tập Cận Bình đến Việt Nam – Mỹ "nóng mặt", Trump phản ứng mạnh
Trong hai ngày 14–15/4/2025, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có chuyến thăm chính thức Việt Nam – một chuyến công du được xem là mang tính biểu tượng và chiến lược trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang leo thang nghiêm trọng. Đáng chú ý, ngay sau khi sự kiện này diễn ra, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có phản ứng mạnh mẽ và đầy ẩn ý.
Một cuộc gặp mang tính chiến lược
Chuyến thăm của ông Tập không đơn thuần chỉ là hoạt động ngoại giao thông thường. Trung Quốc và Việt Nam – hai quốc gia có quan hệ vừa hợp tác, vừa cạnh tranh – đã ký kết 45 văn kiện hợp tác toàn diện trải dài từ chuỗi cung ứng, trí tuệ nhân tạo, tuần tra hàng hải cho đến kết nối hạ tầng đường sắt xuyên biên giới.
Việt Nam, với vị trí chiến lược nằm trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đang trở thành điểm tựa cho cả Mỹ và Trung Quốc trong cuộc đua kiểm soát kinh tế khu vực. Việc Trung Quốc chủ động thúc đẩy quan hệ với Việt Nam là một động thái rõ ràng nhằm củng cố “vành đai thân thiện” trong khu vực Đông Nam Á, nơi mà Mỹ cũng đang gia tăng hiện diện thông qua các hiệp định thương mại và hợp tác an ninh.
Trump phản ứng: "Họ đang tìm cách hại nước Mỹ"
Ngay khi ông Tập đặt chân đến Hà Nội, Tổng thống Trump đã lên tiếng chỉ trích, cho rằng cuộc gặp giữa Trung Quốc và Việt Nam giống như một "nỗ lực nhằm gây tổn hại cho Hoa Kỳ". Dù lời phát biểu được đưa ra với giọng điệu có vẻ hài hước và quen thuộc theo phong cách của ông Trump, nhưng nội dung ẩn chứa rõ sự không hài lòng.
Trump hiểu rằng nếu Trung Quốc có thể kéo Việt Nam về gần hơn với mình, thì điều đó sẽ làm suy yếu đáng kể vị thế của Mỹ trong khu vực, đặc biệt trong bối cảnh Washington vừa áp thuế nặng với cả hai nước. Việc ông Tập chủ động nhấn mạnh “một tương lai chung có lợi” với Việt Nam khiến Trump nhận định đây là một “liên minh mềm” chống lại lợi ích kinh tế của Hoa Kỳ.
Cuộc chiến thuế quan: Ai đang tổn thương hơn?
Trước chuyến thăm, Mỹ đã áp mức thuế lên tới 125% với hàng hóa Trung Quốc và 46% với một số mặt hàng từ Việt Nam. Trung Quốc đáp trả bằng cách áp thuế đối ứng và siết chặt kiểm soát nhập khẩu hàng hóa Mỹ. Cuộc chiến thuế quan giữa hai siêu cường đang lan rộng, ảnh hưởng trực tiếp đến chuỗi cung ứng toàn cầu, và Việt Nam đang đứng giữa hai làn đạn.
Việc Trung Quốc tranh thủ thời điểm này để thể hiện thiện chí với Việt Nam có thể xem là bước đi khôn ngoan – một cách làm mềm sự cô lập do Mỹ dựng nên, đồng thời mở rộng không gian hợp tác trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động.
Trump lo sợ điều gì?
Dưới bề mặt những lời chỉ trích mang tính công kích, có thể thấy sự lo ngại thật sự của ông Trump là việc Trung Quốc đang từng bước phá vỡ các liên minh kinh tế truyền thống của Mỹ. Nếu Việt Nam – một trong những đối tác thương mại lớn của Mỹ – bắt đầu nghiêng về phía Bắc Kinh thông qua các gói đầu tư hạ tầng, công nghệ và chuỗi cung ứng, thì vị thế dẫn đầu của Washington tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương sẽ bị đe dọa nghiêm trọng.
Không chỉ vậy, Trump cũng đang chịu áp lực trong nước khi phải chứng minh rằng các biện pháp thuế quan và bảo hộ nền kinh tế Mỹ thực sự hiệu quả. Việc Trung Quốc tiếp tục giành được đối tác mới, dù đang bị Mỹ dồn ép, chính là lời "phản bác không lời" vào chính sách thương mại của Trump.
Việt Nam - chiếc bàn cờ giữa hai quyền lực
Không thể phủ nhận rằng Việt Nam đang được cả Mỹ và Trung Quốc “chọn mặt gửi vàng” trong chiến lược tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, lợi thế này đi kèm với rủi ro. Nếu không giữ được thế trung lập khéo léo, Việt Nam rất dễ bị cuốn vào vòng xoáy đối đầu giữa hai siêu cường.
Chuyến thăm của ông Tập là lời khẳng định Trung Quốc không từ bỏ mục tiêu giữ vai trò chủ đạo ở khu vực. Còn phản ứng của Trump – dù gay gắt – lại cho thấy Mỹ vẫn lo lắng rằng bàn cờ quyền lực khu vực đang dần thay đổi theo chiều hướng không có lợi cho mình.
Kết luận: Đằng sau một cái bắt tay
Chuyến thăm của ông Tập đến Việt Nam không chỉ đơn thuần là ngoại giao. Đó là một nước cờ chiến lược, và phản ứng của ông Trump cho thấy Mỹ đã cảm nhận được sự rung chuyển từ cú bắt tay đó. Trong lúc thế giới đang bước vào một thời kỳ bất định với chiến tranh thương mại, cạnh tranh công nghệ và tái cấu trúc chuỗi cung ứng, những quốc gia như Việt Nam vừa là đối tác, vừa là chiến trường của những thế lực lớn. Và mọi nước đi lúc này đều không chỉ mang tính ngoại giao – mà là địa chính trị thuần túy.
